Hej, sobótka, sobótka
Dzień jest długi, noc krótka
Czas ucieka jak rzeka, jak wiatr…
Tak śpiewali Trubadurzy, ale kto ich i tę piosenkę jeszcze pamięta…
Zbliżają się „sobótki” czyli Noc Kupały, zwana także Nocą Świętojańską (noc z 23/24 czerwca). Zbiegiem okoliczności mieszkam na ul. Sobótki, mój Tata miał na imię Jan, mój Teść także Jan, a teściowa Janina. Organizatorami „sobótek” byli głównie moi Teściowie.
W moim rodzinnym domu nie świętowano „sobótek”, bowiem w tym czasie (24/25 czerwca) przypadało najważniejsze wydarzenie w roku – patronalne święto św. Onufrego – dwudniowa uroczystość w Monasterze w Jabłecznej. Monaster, obok Świętej Góry Garbatka, jest miejscem na Południowym Podlasiu szczególnym związanym z kultem religijnym Kościoła Prawosławnego. W cerkwi w Jabłecznej znajduje się słynna z łask XV- wieczna ikona patrona.
Wczorajszą najkrótszą noc przespałam na „Sobótki”, ale poprzednią spędziłam w moim Koperkowie. Poniżej relacja zdjęciowa z tego „wydarzenia”.
Prasłowianie lub wschodni Słowianie dzień 24 czerwca czcili jako dzień przesilenia letniego, chociaż bardziej rytualna była noc poprzedzająca ten dzień (wigilia św. Jana). Noc tę nazywano Nocą Kupały. Dawne źródła podają, że święto było poświęcone bóstwu Kupało. Współcześni badacze raczej negują istnienie tego bóstwa. Część badaczy uważa, że Kupało nie był bóstwem, tylko kukłą obrzędową używaną podczas Nocy Kupały. Według innych Kupało to literacka fikcja, uparcie przez mitologów podtrzymywana jako prawda.
Czczony przez Słowian dzień przesilenia letniego zbiegał się z chrześcijańskim świętem Narodzenia św. Jana Chrzciciela. Po przejęciu tego święta przez chrześcijaństwo nazwano tę noc Nocą Świętojańską. Nazwa święta wywodzi się od wschodniosłowiańskiego odpowiednika słowa kąpać. Symbolika święta i obrzędy mogą wskazywać na jego przedchrześcijańskie pochodzenie.
Kupały – święto ognia, wody, słońca i księżyca, urodzaju, płodności, radości i miłości. Czary mary, cuda.
Z Nocą Kupały związany jest szereg czynności i obrzędów, takich jak zbieranie ziół i kwiatów i ozdabianie nimi ludzi, zwierząt i domów, wchodzenie do wody, kąpanie się, oblewanie wodą, posyłanie wianków na wodzie, rozpalanie ognisk, tańce, śpiewy, skoki przez ogień, polowanie na czarownice i odstraszanie ich. Wierzono także, że tego dnia słońce gra i dzieją się inne cuda natury. Świętowanie odbywało się w pobliżu wody, na wzgórzach. Uczestniczyli w nich młodzi mężczyźni i kobiety.
Ja Noc Kupały wspominam w „Baśni o bożej krówce”. Zapraszam do wysłuchania tej baśni na moim kanale na YT (https://youtu.be/DgyvFHeIjws) lub do przeczytania poniżej (kliknij „Czytaj dalej”)