Jak wspomniałam w poprzednim opowiadaniu, zabłocka cerkiew w latach 1947-1954 za sprawą akcji „Wisła” była nieczynna. W wyjątkowych sytuacjach nabożeństwa odprawiali mnisi z klasztoru w Jabłecznej.
Taką sytuacją były moje chrzciny. Odbyły się one w wyjątkowo szczególnych okolicznościach. Moja bliźniaczka niedługo po urodzeniu ciężko zachorowała. Trzeba było ją dosłownie natychmiast ochrzcić. Dziś to byłoby trudne nawet do wyobrażenia. Oto mnich z klasztoru w Jabłecznej przyjechał do domu rodziców na własnym rowerze, by ochrzcić dziecko zanim ono umrze. Do dziś mam obraz osoby w długim czarnym ubraniu, który już po wejściu do „chaty” zdejmuje swój płaszcz i wiesza go na rogu etażerki. Ktoś mnie trzyma na rękach, ktoś inny moją siostrę. Nie płaczemy. Jest cicho. Kiedyś o tym obrazku, który utwił mi w pamięci, opowiedziałam mamie. Nie chciała uwierzyć. Jak mogłam pamiętać moje chrzciny – przecież wtedy byłyśmy bardzo maleńkie, jeszcze nawet nie miałyśmy imion. Ale gdy dokładnie opisałam mamie ten zapamiętany obrazek, potwierdziła, że rzeczywiście tak było. Nawet ten szczegół z etażerką. Kilka lat temu przy okazji zwiedzania klasztoru, wyciągnęłam z akt klasztornych swój akt urodzenia. Data chrztu wskazała, że było to tydzień po naszych narodzinach. Zapytałam kiedyś mamę, kto nam wymyślał imiona. Powiedziała, że ksiądz.
Za czasów mojej młodości, często bywałam w Jabłecznej. Mieszkała tam nasza rodzina. Ciocia śpiewała w monasterskim chórze. Przy okazji odpustu na św. Onufrego zapraszała nas w gości.
Jak głoszą miejscowe przekazy ludowe, inspiracją do założenia Monasteru Jabłeczyńskiego było cudowne pojawienie się w pobliżu wsi Jabłeczna ikony św. Onufrego, która przypłynęła rzeką Bug. Mieszkańcy Jabłecznej oraz właściciele pobliskich posiadłości odczuli to jako przejaw szczególnej łaski Boga i na miejscu pojawienia się ikony założyli prawosławny monaster.
Autorytatywnym dokumentem jest zapis (adnotacja) z rękopisu reguły nabożeństwa (ustawu) z roku 1498, którą brzescy mieszczanie podarowali Monasterowi św. Onufrego. Innym dokumentem jest dekret króla Zygmunta z dnia 1522 r. potwierdzający akt kupna wsi Jabłeczna wraz z „monasterem św. Onufrego nad Bugiem położonym”.
Intensywny rozwój monasteru został przerwany w następstwie Unii Brzeskiej w 1596 roku. Na Podlasiu ekspansji oparł się jedynie Monaster Jabłeczyński, pozostając nadal prawosławnym.
Z biegiem lat wzniesione w połowie XVII wieku świątynie i budynki znajdowały się w stanie ogromnego zniszczenia. W 1838 roku poświęcono kamień węgielny pod budowę nowej murowanej świątyni, którą ukończono w 1840 roku.
W 1914 r. wybuchła I wojna światowa i większość mnichów ewakuowano do innych monasterów. Po powrocie w 1918 r. zastali swój monaster w stanie dewastacji. Ocalała jedynie świątynia. Skonfiskowano majątek monasteru, zabrano na rzecz Skarbu Państwa budynki, w których mieściły się szkoły. W 1934 r. wznowiono w monasterze działalność szkoły dla psalmistów. Szkoła ta przetrwała do 1939 r.
W 1942 r. hitlerowcy podpalili monaster. Spłonęły budynki mieszkalne i gospodarcze oraz biblioteka. Jedynie główna świątynia zachowała się, choć w zdewastowanym stanie. Zakończenie wojny w 1945 r. nie przyniosło upragnionego spokoju. Monaster, położony na odludziu nad Bugiem, nie mający jakiejkolwiek ochrony, narażony był na różnego rodzaju penetracje i napady grasujących band. Życie monasteru odrodziło się dopiero w latach 70-tych.
Odpust 24/25 czerwca – Patronalne Święto Onufrego
Święty Onufry – pustelnik, syn perskiego władcy. Żył na początku IV wieku. Miejscem jego zamieszkania i działalności były tereny dzisiejszego Egiptu (pustynia Tebaidzka). Żywot świętego spisany został na podstawie relacji innego mnicha św. Pafnucego, który podczas poszukiwania miejsca pustelniczego spotkał nagiego starca zarośniętego długą brodą. Tym starcem miał się okazać św. Onufry, który spędził na pustyni 60 lat, a którego co niedzielę odwiedzał anioł z komunią świętą. Onufry skonał na rękach św. Pafnucego 12 czerwca, jednak dokładna data śmierci świętego nie jest znana. Według relacji Pafnucego ten eremita dorastał we wspólnocie w Hermapolis. Wzorując się na takich ascetach jak Jan Chrzciciel czy Eliasz. Żył samotnie na pustkowiu w okryciu z liści, żywiąc się owocami i ziołami. Był orędownikiem w sprawach wyboru małżonka i posiadania potomstwa.
Adres:
Jabłeczna 69, 21-515 Sławatycze
Kontakt: tel. 83 378 31 11
e-mail: [email protected]
Namiestnik: archimandryta mgr Piotr (Dawidziuk)